Motivatie om te veranderen
Tijdens het eerste contact in het intake gesprek, krijg ik regelmatig te maken met de volgende setting: een hoopvolle moeder, een sceptische vader en een onwillig kind.
Een moeder die voelt dat er iets niet lekker loopt en vermoedt dat haar kind andere hulp nodig heeft dan ze zelf kunnen geven. Een vader die zich afvraagt of een of andere coach nou iets moet gaan vertellen wat ze zelf niet kunnen bedenken. En dan mijn echte klant, een kind dat absoluut niks ziet in hulp waar zijn moeder mee komt aan zetten. Het eerste gesprek heet een intake, maar eigenlijk is het meer een charme offensief. Een coachingstraject met een kind kan alleen echt succesvol zijn als iedereen aan boord is.
Zo ook vandaag. Finn zit meer onder dan aan tafel, zijn moeder heeft thee en koekjes klaar gezet en vader is na twee keer roepen nog niet beneden. De sfeer is een beetje gespannen. Ik wacht rustig en observeer, mijn werk is al begonnen. Ik wil weten in welke omgeving mijn nieuwe klant leeft en kijk zonder oordeel en met begrip naar wat ik zie. In mijn hoofd is deze informatie nodig voor de analyse die ik voor mezelf binnen een paar sessies zal maken en die ik gebruik om de kaders van het traject te bepalen.
Finn heeft geen zin om me aan te kijken, hij beantwoordt mijn pogingen tot contact nauwelijks en dit leidt tot reacties bij de ouders. Zij willen dat hij laat zien dat hij zich kan gedragen. Ik negeer Finn voorlopig even, want ik weet dat het nu geen zin heeft om aan hem te gaan trekken. Het gesprek met ouders verloopt prettig, ik begin met de vraag aan beiden waar hun zoon allemaal goed in is en de sfeer wordt meer ontspannen. Door wat ze vertellen, groeit mijn beeld van zijn talenten en uitdagingen. Af en toe probeert moeder Finn nog bij het gesprek te betrekken, maar hij zit nu vast in zijn voornemen om niet mee te doen. Al zou hij inmiddels misschien best wel wat willen zeggen, hij zou nu niet weten hoe.
Het enige wat werkt, is hem een uitweg bieden. Door iets te doen wat hij niet verwacht. Omdat ik Finn nog niet ken, moet ik een inschatting maken op basis van wat ik tot nu toe heb gehoord en gezien. Ik krijg maar een kans, Finn heeft een heel hoog IQ. Zijn moeder heeft me gebeld omdat hij doorgaans weliswaar in staat is om goede resultaten te halen, maar vaak een teneergeslagen indruk maakt en eigenlijk geen enkel plezier in leren lijkt te hebben. Op school althans, buiten school heeft hij een indrukwekkende hoeveelheid bezigheden en interesses. De mentale aantekening die ik maak: dingen die hij zelf kiest benadert hij heel anders dan dingen die moeten.
Als zijn vader zegt dat het niet leuk vinden van school en de matige inzet in zijn ogen een groot probleem is, zie ik mijn kans. Ik antwoord dat ik heel goed begrijp dat Finn er helemaal niks aan vindt op school. In mijn ooghoek zie ik het hoofd dat het laatste half uur op tafel ligt, bewegen. Ik besluit er nog een schepje bovenop te doen en ik zeg tegen vader dat ze Finn waarschijnlijk helemaal niets kunnen leren daar. Vader trekt zijn wenkbrauwen op en begint zich af te vragen of zijn verse vertrouwen dat ik wellicht iets toe te voegen heb, misplaatst was. Dan richt ik me nadrukkelijk tot Finn. "Sommige kinderen hebben zoveel talent, die hoeven gewoon niks meer te leren toch Finn?"
Hij kijkt me voor het eerst aan en zegt: "Nou, zo zit het niet helemaal" "Nee, precies" zeg ik. "Ik wil heel graag van je weten hoe het wel zit en als je wil help ik je daarna met een vrolijker gevoel op school te krijgen."
Ik sta op en zeg tegen Finn dat hij maar moet bedenken of hij mijn hulp wil, ik kom naar jou toe en dan gaan we naar buiten om te kletsen. De verbaasde ouders kijken me vragend aan. Het heeft alleen maar zin als hij wil, leg ik hen uit. "Maar als hij nou niet wil?" vraagt de moeder bezorgd. "Dan verandert er niks, maar ik denk dat Finn slim genoeg is om te weten dat hij verandering nodig heeft." Intussen weet ik eigenlijk al dat zijn interesse in wat ik hem te vertellen heb, is gewekt. Toch is het spannend. Bij kinderen die zo snel denken als hij, krijg je maar een kans om in zijn hoofd te worden ingedeeld bij de afdeling 'mogelijk interessant'.
De volgende dag gaat de telefoon. De ouders konden het bijna niet geloven, maar Finn was ongebruikelijk enthousiast. We plannen vijf afspraken. Yes, we kunnen gaan werken aan zijn perspectief op de wereld om hem heen. Ik kan hem leren dat zelfs als je IQ hoger is dan gemeten kan worden, er altijd iets te leren valt als je maar op de juiste manier kijkt.
Uitgelicht
Kinderen leren vooral door het voorbeeld wat ze krijgen. Als je zelf het initiatief van je partner (stilzwijgend) afkeurt, is het zinloos om vervolgens je kind op hetzelfde gedrag te corrigeren.
Wees je bewust van het voorbeeld dat je geeft
Als je vindt dat er voor jou iets anders geldt dan voor je kind, leg dan uit waarom
Onhoud: wat je zegt blijft niet hangen, het voorbeeld wat je geeft wel
In verband met privacy zijn de namen in mijn blog veranderd.
