Wat doe je als er een leeuw binnen loopt?
Kinderen coachen is vaak zoeken naar manieren om ingewikkelde dingen boeiend, beeldend en een beetje bizar te maken. Je ziet een aan hun ogen of het gelukt is. Glinsteren betekent: ik zie het voor me en ik ga mee in je verhaal.
Stel je voor, zeg ik tegen mijn klant van 8 die ik iets wil uitleggen, we zitten ergens aan de warme choco met belachelijk veel slagroom. Hij heeft adhd en dat betekent een coachingsproces met stapjes vooruit en stapjes terug, het is een soort dans. Vandaag trof ik hem een stapje terug aan en ik weet dat iets warms en zoets helpt. Het eerste half uur hebben we gepraat over en geluisterd naar muziek, ook daar wordt Milan blij en rustig van. We laten elkaar stukjes van nummers uit onze playlists horen en ik zie hem langzaam terug komen bij zichzelf na een zware dag op school. Ik kan hem alleen iets leren als hij rustig genoeg is om met me mee te gaan in zijn hoofd en dat moment creeren kost geduld en soms helpt slagroom en Spotify.
Stel je voor, doe je ogen maar even dicht, wij zitten hier en we kletsen een beetje en ineens loopt hier een leeuw naar binnen, een echte. Doe je ogen maar open, zie je hem? Zoekende ogen, nee. Kijk daar, hij komt langzaam aangelopen en kijkt naar ons. Zie je hem? Ja! hoe ziet hij er uit? Ik krijg een beschrijving van een leeuw en vraag door. Ruik je hem? Maakt hij geluid?
Hij gaat er helemaal in op en beschrijft alles in geuren en kleuren. Hoe groot zijn poten zijn en ook hoe ze klinken als hij een stap zet. Doe je ogen nog maar even dicht en als je ze nu open doet zie je de leeuw daar nog steeds staan. Wat doe je nu eigenlijk? Rennen natuurlijk zegt Milan zonder aarzelen. Tja, dat lijkt me een logische reactie. Of misschien kunnen we heel stil blijven zitten en hopen dat hij weg gaat? Nee, dat leek hem een slecht plan. Ok, we doen de leeuw even weg. Delete. Roep ik heel hard richting de leeuw. Doe jij ook maar. Delete! en weg is de leeuw.
Hee, als er nou echt een leeuw binnen zou lopen he? Wat zou je dan moeten doen denk je? Hij denkt even na. In ieder geval niet rennen zegt hij. Nee he dat is een slecht plannetje, weet je waar dat plannetje vandaan komt? Dat weet hij, want hij kent het verhaal van de kikker ook al. Uit mijn kikkerbrein! is dus het antwoord. En met welke hersens kun je de beste plannen maken? Met mijn mensenhersens. Helemaal goed. We bespreken met onze gezamenlijke mensenhersens welke opties beter zijn dan wegrennen. En komen tot een uitermate creatieve oplossing om aan de leeuw te ontkomen.
Jij reageert te vaak met je kikkerbrein alsof er een leeuw binnen komt, werk ik naar mijn punt toe. Instemmend geknik, hij weet het.
Dan kies je meestal niet de beste oplossing. Zijn hoofd schud nee. Maaaar, vervolgt hij de conclusie met zijn mensenbrein, hoe kun je dan zorgen dat je hersens dat anders doen?
Ahaa, de sleutelvraag! Hoe kun je zorgen dat je niet met een vecht of vluchtrespons uit het oudste deel van je brein reageert als het onnodig en zelfs onhandig is? Een uitdaging voor ieder mens en zeker voor dit kleine mensje met deze specifieke diagnose.
Als het mij zou lukken om mijn hersens dat anders te laten doen, zijn denk ik al mijn problemen voorbij, denkt hij hardop terwijl ik bewust een lange stilte laat vallen. Ik ga geen antwoorden geven zolang er kans is dat hij ze zelf bedenkt.
Het klopt, alles waar hij tegen aan loopt heeft te maken met zijn respons op situaties.
Dat los ik niet in een sessie op, maar dat het inmiddels een beeld heeft en dat we samen nadenken over hoe hij zichzelf beter kan controleren is een grote en belangrijke stap.
Dat hij me vraagt hoe hij dan zijn reactie kan beinvloeden geeft aan dat hij het begint te willen. Daar begint alles mee. Nil volentibus arduum: voor wie iets wil, is niets te moeilijk.
Vandaag spreekt hij uit niet meer te willen reageren alsof er een leeuw binnen komt en zijn mensenbrein, oftewel zijn neo cortex, aan het werk te willen zetten om de juiste beslissing voor zichzelf te nemen. Het wat en waarom zijn beantwoord, nu het hoe nog.
Uitgelicht
Boeiend, beeldend en bizar, drie ingredienten die een verhaal of een voorbeeld memorabel maken. Bij belangrijke punten in een traject pas ik dit toe, de leeuw is voor Milan een symbool geworden van de keuze om na te denken voor je handelt. In een later moment hoef ik alleen mijn plastic leeuw op tafel te zetten om het hele punt te maken zonder daar woorden voor te gebruiken.
Beelden zijn sterk en verhalen ook, ze doen een beroep op de rechterhersenhelft waar ook emotie zit. Ik koppel beeld, verhaal en emotie aan elkaar en dat helpt Milan om het pakbaar te maken en zijn probleem (en dus ook de oplossing) voor zich te kunnen zien.
