Talent als label
Mijn vorige blog ging over het gevoelige orchidee kind en hoe omgeving (gezin, school, buitenschools) ze kan voeden, maar ook kan beschadigen.
Als ouders de gevoeligheid signaleren, volgt de vraag wat daarmee te doen. Over hooggevoeligheid, de verschillende vormen daarvan en tips voor opvoeding valt een heleboel te lezen. Hooggevoelig, hoogbegaafd, het zijn aanduidingen die een afwijking van wat als gemiddeld wordt beschouwd, aan geven. Kan je dan ook hoogmusicaal zijn of hoogsportief? Ieder mens, ieder kind, heeft ergens een talent. Of dat talent sportief, creatief, musicaal, wiskundig, taalkundig of op gebied van mensen en omgeving is, is de moeite van de ontdekking waard. Kinderen die op jonge leeftijd een talent kunnen combineren met passie, ontwikkelen zichzelf vanuit een intrinsieke motivatie.
Ik zie gevoelige kinderen als kinderen met een talent om te voelen, wat is gebleven uit hun vroege jeugd. Kinderen die creatief zijn, denken vaak in beelden en kunnen zelfs moeite hebben met het lezen en schrijven van letters. Zij hebben de taal waarin ze als baby en peuter dachten (beelden) niet of minder omgezet naar woorden dan de meeste mensen doen. Je kunt ze ook dyslectisch noemen. Sommige kinderen hebben hun talent om nieuwsgierig in het leven te staan en hun eigen gedachtes over alles te hebben, vast gehouden. Die kun je ook hoogbegaafd noemen. Kinderen die ontzettend lijfelijk zijn gebleven en de wereld het liefst zouden blijven ontdekken, terwijl ze erdoor heen bewegen met een bal aan hun voet, hebben zo een diagnose ADHD te pakken.
Het is mooi dat we al die verschillende kinderen zien, de labels er op zijn hopelijk een tijdelijke manier om ze te leren kennen en uiteindelijk op de juiste manier te kunnen onderwijzen.
Zoals ik het zie houden kinderen soms vast aan iets wat blijkbaar te belangrijk voor ze is om naar de achtergrond te laten verdwijnen om op te gaan in het gemiddelde. Meestal gaat het vasthouden van zo'n natuurlijk talent gepaard met het 'achterblijven' van allerlei dingen die datzelfde kind niet blijkt te kunnen op school. Met een beetje pech, komt de focus op wat het kind dan allemaal niet kan. Snel lezen, stil zitten, zich over dingen heen zetten, toetsen maken.
Waarom doen we dat? Als je er even over nadenkt, helpen we die kinderen toch niet als we ze labelen en alle aandacht uit gaat naar wat ze niet kunnen?
Kinderen die ondanks de druk om te conformeren, vast hebben gehouden aan een natuurlijk talent, zouden er veel meer aan hebben als we ze leren om vaardig genoeg te worden om dat talent te laten groeien.
Gevoelige kinderen hebben er ontzettend veel aan om te leren om zich soms af te kunnen sluiten van hun omgeving, hun emoties adequaat te kunnen uiten en assertief te leren zijn. Laat ze die gevoeligheid leren gebruiken als een prachtig talent.
Voor kinderen met een grote nieuwsgierigheid, is het enorm waardevol als hun omgeving ze leert om te filteren, informatie goed in te delen en te leren hun ideeen om te zetten in creeren.
En het creatieve kind wat meer in beelden denkt dan in woorden, kan het gemiddelde ver achter zich laten als het maar niet ergens de gedachte op pakt dat het niet kan wat alle andere kinderen wel kunnen, dyslectisch is en het dus niet gaat redden alleen omdat lezen meer moeite kost.
Kijken naar waar kinderen goed in zijn en ze vaardigheden leren zodat ze kunnen, willen en durven laten zien waar ze goed in zijn.
Niet eens iedereen in de omgeving van het kind hoeft hierop gericht te zijn, soms is 1 persoon al genoeg. Die ene juf, moeder, vader of opa die je gewoon goed vindt zoals je bent. Die ziet wat je kan en niet denkt in labels, kan het verschil al maken.
Uit mijn praktijk
Ze is veertien en worstelt zich een weg door de harde wereld op het voortgezet onderwijs. De tegenvallende cijfers zijn het probleem, de reden dat ze bij mij komt.
We lopen elke week en ze geeft me een inkijk in de wondere wereld van de puber die wel kan, maar niet durft. Sommige oorzaken van het niet durven zijn begrijpelijk, vanuit haar ogen beschreven klinken haar leeftijdsgenoten genadeloos. Andere oorzaken zijn het resultaat van een gevoelig kind dat is beschadigd op de basisschool.
We lopen, we praten en ik analyseer zodat ik het voor haar duidelijk kan maken.
Hier sta je, zo komt het, hier wil je naar toe en daar moet je dit voor doen. Haar hele worsteling samen gevat in een paar woorden. Verhelderend en ineens overzichtelijk. Ze weet nu waar ze beter in wil worden: bij zichzelf blijven en ik weet hoe. Stap voor stap. Met alle ruimte om te falen en te leren.
