Vijfde bolletjes
Als ik mijn zoon van 6 ophaal van school, komt hij met een bedrukt gezicht en een rapport in zijn hand naar buiten. Ik neem het rapport van hem over en geef hem een aai over zijn bol. Pas in de auto vraag ik hem waarom hij zo sip kijkt. Het rapport ligt ongeopend naast me op de passagiersstoel. Ik heb 2 vijfde bolletjes minder dan vorig rapport mam. Het is niet eerlijk. Ik draai me om en zie dat hij oprecht verdrietig en teleurgesteld is. Een kind van 6 dat als hij zijn rapport krijgt, de 5e bolletjes telt. Hij heeft geen idee waarvoor de bolletjes precies gegeven worden, of wat ze betekenen. Ik schrik van hoe zeer het rapport zijn doel voorbij schiet. Het rapport wat bedoeld is om het kind te laten zien hoe het gaat, maar wat hem teleurstelling oplevert. Dat het een geweldig rapport is, ziet hij helemaal niet.
Zelf heb ik jarenlang rapporten ingevuld in een soort gelijk format. Avonden was ik ermee bezig. De bolletjes gaan dansen voor je ogen en je bent hartstikke blij als het eindelijk af is. Ook toen zag ik dat kinderen de bolletjes vergelijken, met hun eerdere rapport en met anderen. Ik probeerde elk rapport aan ieder kind te overhandigen en de tijd te nemen om er nog iets bij te zeggen. Een hele uitdaging aan het eind van het jaar. Ik ging zelf de zomervakantie altijd in met mijn tong op mijn knieen en had minstens twee weken nodig om bij te komen van het schooljaar.
Goed, als het voor het kind dan minder informatief is, dan toch in ieder geval voor mij als ouder? Ik bekijk het rapport en wist natuurlijk al wat ik kon verwachten. Nu ingevuld door zijn hardwerkende juf over mijn zoon. Bolletjes: een heleboel goede inderdaad, maar ze vertellen me niets over wat ik graag zou willen weten.
Het rapport van mijn zoon in groep 3 bestaat uit 3 onderdelen.
Een brief van de juf aan hem
Rapportcijfers voor alle vakken in groep 3
Cito overzicht
Het zegt me weinig over hoe hij het doet op school. Bij de creatieve vakken zie ik wel een beoordeling voor betrokkenheid (vijfde bolletje), de juf schrijft in haar brief dat hij zo mooi kan voorlezen en ik zie zijn scores op het cito volg systeem.
Het is allemaal heel correct en feitelijk, school doet keurig wat er moet gebeuren. Maar er staat niks over de ontwikkeling van vaardigheden.
Ik zou graag willen weten of hij nieuwsgierig is in de klas. Of zijn lieve juf heeft gezien of hij al een beetje leert omgaan met teleurstellingen. Wat voor opdrachten ze doen om hem beter te laten worden in het creatief denken. Ik weet dat ze dit doet en ik weet ook dat ze me al deze antwoorden zou kunnen geven, omdat het een topjuf is die kinderen echt ziet. Maar het staat er niet. Ze heeft het format ingevuld, net als ik zelf altijd deed. Ik wil weten of hij op school een ontwikkeling laat zien in empathisch vermogen en bij welke vakken hij focus laat zien. Waarom staat er niet of hij wel eens andere kinderen helpt uit zichzelf?
We zitten met een ijsje langs de waterkant, het rapport heb ik in de auto laten liggen. Ik vraag mijn kleine man of hij vindt dat hij zijn best heeft gedaan dit jaar. Of hij het fijn heeft gehad en of hij vrienden heeft gemaakt. Driemaal ja. Dat vinden wij het allerbelangrijkst, die bolletjes maken ons eigenlijk niet zoveel uit.
De juf vindt een 10 minuten gesprek niet nodig omdat zijn cijfers goed zijn en geen aanleiding geven voor het gesprek aan het eind van het jaar waarin ze spaarzaam moet omgaan met haar laatste beetje energie voor de vakantie. Ik begrijp het. Maar eigenlijk zou ik zo graag willen weten hoe hij het op school doet op het gebied van vaardigheden die ik vele malen belangrijker vind dan cijfers.
Van mij mag had het rapport mogen bestaan uit
Een brief van de leerkracht
Een kort lijstje met vaardigheden en de mate van beheersing (nog niet, beetje, veel)
Cito overzicht
Wat ik nog leuker had gevonden, was een rapport waarin mijn kind zijn eigen sterke kanten en ontwikkelpunten benoemt. Of een tekening van de allerleukste momenten van het schooljaar. Iets wat het een rapport van hemzelf had gemaakt in plaats van een oordeel van bovenaf wat hij vervolgens gaat vergelijken met andere kinderen. Hij wist precies wie van zijn vriendjes hoeveel vijfde bolletjes had. Het effect van de prestatiecultuur.
Uitgelicht
Wel of geen cadeautjes of geld geven voor een rapport?
Wij doen het zelf niet, omdat wij een duidelijke keuze hebben gemaakt om inzet te waarderen en resultaten niet te belonen. Hij krijgt meer dan genoeg, maar niet voor rapporten of andere prestaties. Waarschijnlijk een kansloze missie tegen de prestatiecultuur, maar we proberen er aan vast te houden.
En gister waren we bij de geliefde, trotse oma en die toverde 2 euro uit haar oma portemonnee voor zijn rapport te voorschijn waar hij dolblij mee was. Daar blijkt het rapport heel goed voor te zijn, een rondje langs opa en oma's. En geheel tegen mijn eigen voornemen om het rapport minder belangrijk te maken, doe ik er aan mee door het zelf mee te nemen. Omdat hij er dan tenminste blij mee is. Het voorrecht van oma's en opa's om bij voorkeur niet pedagogisch verantwoord te zijn, respecteren we dan ook. Want ze willen hem natuurlijk iets geven, dat doen oma's. Dan zeg ik in de auto op de terugweg nog wel eventjes dat de twee euro vooral zijn omdat hij zo zijn best heeft gedaan. Jaaahaaa dat weet ik heus wel mam.
