Heb je ook last van woorddiarree?

Praten zonder iets te zeggen

Soms word ik mee gevraagd door volwassen klanten naar een belangrijk gesprek omdat ze de inschatting maken dat ze er zelf zo emotioneel bij betrokken zijn, dat ze iemand nodig hebben die kan helpen om hun punt te maken. Dat kan een gesprek op de school van hun zoon of dochter zijn of bijvoorbeeld bij een hulpverlenende instantie. Ik vind het altijd een grote blijk van vertrouwen als ik zo'n verzoek krijg.

Soms bereid ik deze gesprekken samen met een klant voor, soms ook bewust niet omdat het dan nog meer spanning oplevert. Deze keer hadden we het op verzoek van mijn klant niet gedaan, ze wilde liever dat ik hielp wanneer nodig en wilde graag achteraf bespreken. Het ging het om een gesprek met 3 medewerkers bij een instantie.

Eenmaal aan tafel begon het gesprek met een vraag aan mijn klant en die deed precies waar ze bang voor was: er kwam een stortvloed aan woorden. Dit duurde zeker tien minuten. Het zat haar zo hoog, ze moest haar verhaal kwijt.

Iedereen luisterde geduldig tot ze klaar was.

Toen het stil werd, vroeg ik of ik het mocht samenvatten. Dat deed ik in 1 korte zin: " Ik ben boos hierom en ik maak me zorgen daarom, ik wil graag dit" Hierna zag ik onze gespreksgenoten opgelucht adem halen omdat ze nu de boodschap begrepen en ergens op konden reageren.

Belangrijke gesprekken altijd voorbereiden. Wat vind ik? Wat wil ik?

Op de terugweg in de auto vroeg ik of mijn zin verwoordde wat ze wilde zeggen. Dat was zo. Ben je je bewust van het feit dat je die boodschap niet op tafel hebt gekregen ondanks de hoeveelheid woorden die je sprak? Dat merkte ik uit hun reatie op jouw samenvattende zin. Dat heb ik eigenlijk heel vaak, ik praat maar en ik doen mijn best om wat ik voel te schetsen maar wat ik echt wil zeggen, dat zeg ik niet. En het gesprek gaat altijd over andere dingen dan ik zou willen.

Constructief denken

Wij werken samen sinds een paar weken aan het doorbreken van een denkpatroon. Het patroon wat ze tot nu toe met wisselend succes hanteerde was:

Voelen- doen - denken: Ik voel iets, dan doe ik er iets mee en daarna denk ik er over na wat ik anders had willen doen.

Sinds we samen aan het onderzoeken zijn dat dit patroon er is, wanneer het onhandig is en wat ze kan doen om het anders te doen, is ze zich bewust van de noodzaak om in sommige situaties eerst te denken voordat ze iets gaat doen. Op die manier wordt ze beter in vooruit denken.

Als je altijd eerst iets doet en daarna pas nadenkt, denk je eigenlijk altijd achteruit en dat komt vaak in de vorm van piekeren. Dat doet ze te veel en dat was de reden dat ze me om hulp heeft gevraagd.

In veel situaties is het fijn om vooruit te kunnen denken zodat je je denken constructief kunt inzetten. Bij het beter worden in vooruit denken en het jezelf aanleren van een andere volgorde, horen zeker ook momenten dat dat even helemaal niet lukt. We gebruiken het gesprek van vandaag als zo'n leermoment en dus stel ik de vraag: wat had je anders gewild?

Ik had graag zelf gewoon willen zeggen: ik voel dit, ik ben bang daarvoor en ik heb behoefte aan dat.

Waarom lukte dat niet? Omdat ik dan zoveel emotie heb dat het lijkt alsof ik niet goed kan nadenken.

Wat had je anders kunnen doen?

Ja eerst denken natuurlijk, maar dat lukt me dus niet op zo'n moment.

Dat is ook hartstikke moeilijk op zo'n moment in een gesprek met drie mensen over een onderwerp waar je veel emoties bij hebt.

Wat had je anders kunnen doen?

Eh? Van te voren misschien bedenken wat ik nou eigenlijk wilde zeggen?

Flexibele denkpatronen

Ik geniet zo enorm van deze inzicht momenten, dat zichtbaar en hoorbaar is dat er een kwartje valt. Tja, dat bedoel je dus. Eerst denken en dan doen. Soms he, niet altijd. Nee, dat weet ze. Er zijn talloze voorbeelden waarbij haar voorkeurspatroon voelen, doen, denken prima werkt en haar veel oplevert.

De truc is om het te leren en het dan op de juiste momenten in te kunnen zetten.

Van onbewkaam naar bekwaam

Als mensen iets nieuws leren gaan ze door fases heen.

De fase waarin je bewust onbekwaam bent, is het lastigst. Dan staat de grootste verandering nog voor je, namelijk bekwaam worden in wat het is dat je leert. Deze stap lijkt voor volwassenen vaak veel moeilijker te maken dan voor kinderen. Als ik kinderen coach in het proces van het aanleren van een nieuw denkpatroon, gaat mijn energie vooral zitten in ze van onbewust onbekwaam (ik weet niet dat ik het niet kan) naar bewust onbekwaam (ik weet nu wat ik nog niet kan) te krijgen. Daarvoor moet ik vaak alles uit de kast halen. Eenmaal op dat punt, maken kinderen relatief makkelijk de stap naar bewust bekwaam (ik weet dat ik het kan). De laatste stap ben ik nooit bij, die maken ze op hun eigen manier zonder hulp.

Als je ander resultaat wil, moet je iets anders gaan doen

Volwassenen zijn vaak al bewust onbekwaam als ik ze voor het eerst zie, dan buigen we het probleem om naar een leerbare vaardigheid. Zoals van "ik pieker te veel" naar "ik ga meer vooruit denken". Ik coach nooit op iets niet doen, maar zoek altijd samen naar wat iemand juist wel zou kunnen gaan doen.

Bewust bewkwaam worden lijkt voor volwassenen moeilijker omdat je voor ander resultaat nou eenmaal iets anders moet gaan doen. Volwassenen doen de dingen al langer op hun manier, de patronen zitten dieper en zijn moeilijker te veranderen.

Woorddiarree voorkomen

Woorddiarree, je kan het vaak voorkomen door bekwaam te worden in het denken voordat je gaat praten. Voor moeilijke of belangrijke gesprekken betekent dat in ieder geval dat je jezelf de vraag stelt wat voor jou het doel van het gesprek is. Wat wil je bereiken. Op die manier dwing je jezelf om conctructief te denken en vergroot je de kans op een constructief gesprek: Een gesprek met een begin, een midden en een eind met duidelijke conclusies en actiepunten.